Chaitra Month : తెలుగు మాసాలలో చైత్రమాసానికి ఎంతో ప్రత్యేకత ఉంది. ప్రకృతి కొత్త దనాన్ని సంతరించుకుని, ఆ సంతోషాన్ని మానవాళితో పంచుకునే రోజు చైత్రంతోనే మొదలవుతుంది. ఈ నెలతో చెట్లు చిగురించడం మొదలై పూత , పిందెలు , పండ్లు – ఇలా అంతా లబ్దికరంగా సాగుతుంది. శరీరంలో పైకి కనిపించే మార్పులే కాదు.. మానసికంగా కూడా చైత్రమాసం నుండి ఉల్లాసంగా , ఉత్సాహంగా ఉంటుంది. చలికాలంలో , వర్షాకాలంలో ఉండే మందగోడితనం వసంతఋతువు నుండి ఉండదు. ఒకవిధమైన చురుకుదనం ప్రవేశిస్తుంది. ఈ కారణంగానే చైత్రమాసంలో ఉగాదిని జరుపుకుంటాం.
చైత్రమాసపు తొలిరోజునే ఉగాది పండుగగా జరుపుకోవడం తరతరాల నుంచి వస్తోంది . శాస్త్రం ప్రకారం చూస్తే చైత్ర మాసంలో భూమి సూర్యునికి సమీపంగా ఉంటుంది. అందుకే గ్రీష్మ తాపం ఎక్కువగా ఉంటుంది. ఈ వేడివల్ల కొన్ని రకాల వ్యాధులు రావడానికి , ప్రబలడానికి అవకాశం ఎక్కువగా ఉంది. ఈ ఉపద్రవాన్ని నివారించడానికి వేపపూత , బెల్లం తోడ్పడతాయి. చాంద్రమానం ప్రకారం నూతన సంవత్సరం ప్రారంభమైంది కాబట్టి, చంద్రుడిపట్ల కృతజ్ఞతా పూర్వకంగా చైత్ర శుద్ధ విదియ రోజున బాలచంద్రుడిని పూజిస్తుంటారు. దీనినే బాలేందు వ్రతం అని పిలుస్తుంటారు.
బ్రహ్మదేవుడు సృష్టి రచనను ఈ రోజునే ప్రారంభించాడని పురాణాలు చెబుతున్నాయి. ఈ రోజున ప్రతిఒక్కరూ బ్రహ్మదేవుడిని అంకితభావంతో ఆరాధించి కృతజ్ఞతలు చెప్పుకోవాలని ఆధ్యాత్మిక గ్రంధాలు చెబుతున్నాయి.శ్రీవిష్ణువు ధరించిన దశావతారాలలో ‘మత్స్యావతారం’ మొదటిది. చైత్ర శుద్ధ తదియ రోజున ఆయన ఈ అవతారాన్ని ధరించి లోకాలకు వెలుగును చూపే వేదాలను రక్షించాడు. అందువలన ఈ రోజున ‘మత్స్య జయంతి’ ని జరుపుకుంటూ ఉంటారు
చైత్ర శుద్ధ చవితి రోజున వినాయకుడినీ … పంచమి రోజున లక్ష్మీదేవిని … అష్టమి రోజున శివుడిని ఆరాధించడం వలన సకల శుభాలు చేకూరతాయని శాస్త్రం చెబుతోంది. శ్రీరామచంద్రుడి జీవితంలో ‘నవమి రోజు’ ప్రత్యేక పాత్రను పోషిస్తూ వచ్చింది. శ్రీరాముడు జన్మించినదీ … వివాహం చేసుకున్నదీ … వనవాసం నుంచి తిరిగి వచ్చినది నవమి రోజునే. చైత్రశుద్ధ నవమి రోజున వైష్ణవ క్షేత్రాల్లో సీతారాములకు అంగరంగవైభవంగా కళ్యాణోత్సవాలు నిర్వహిస్తుంటారు. ఇలా సృష్టి రచన మొదలు అనేక పురాణపరమైన ఘట్టాలకు … త్రిమూర్తుల – త్రిశక్తి మాతల ఆరాధనకు చైత్రమాసం వేదికగా నిలుస్తోంది.