Lala Lajpati Rai : “పంజాబ్ కేసరి”.. లాలా లజపతిరాయ్ జయంతి నేడు..

Lala Lajpati Rai : లాలా లజపత్ రాయ్ (28 జనవరి 1865 – 17 నవంబర్ 1928) భారతదేశం యొక్క అత్యంత ప్రసిద్ధ స్వాతంత్ర్య సమరయోధులలో ఒకరు. అతని జాతీయవాద భావజాలం, ఉత్సాహపూరితమైన దేశభక్తి అతనికి ‘పంజాబ్ కేసరి’ ‘పంజాబ్ సింహం’ అనే బిరుదులను సంపాదించిపెట్టాయి. రాయ్ భారతదేశంలోని స్వదేశీ ఉద్యమాన్ని సమర్థించిన ప్రసిద్ధ రాడికల్ త్రయం లాల్ బాల్ పాల్‌లో భాగం. రాయ్ విదేశం నుంచి దిగుమతి చేసుకున్న అన్ని వస్తువులను బహిష్కరించారు. భారతదేశం తయారు చేసిన వస్తువులను ఉపయోగించడం వంటివి చేశాడు. అందులో భాగంగానే పంజాబ్ నేషనల్ బ్యాంక్ స్థాపనను రాయ్ ప్రారంభించారు.

Lala Lajpati Rai : లాలా లజపత్ రాయ్ (28 జనవరి 1865 – 17 నవంబర్ 1928) భారతదేశం అత్యంత ప్రసిద్ధ స్వాతంత్య్ర సమరయోధులలో ఒకరు. అతని జాతీయవాద భావజాలం, ఉత్సాహపూరితమైన దేశభక్తి అతనికి ‘పంజాబ్ కేసరి’ ‘పంజాబ్ సింహం’ అనే బిరుదులను సంపాదించిపెట్టాయి. రాయ్ భారతదేశంలోని స్వదేశీ ఉద్యమాన్ని సమర్థించిన ప్రసిద్ధ రాడికల్ త్రయం లాల్ బాల్ పాల్‌లో భాగం. రాయ్ విదేశం నుంచి దిగుమతి చేసుకున్న అన్ని వస్తువులను బహిష్కరించారు. భారతదేశం తయారు చేసిన వస్తువులను ఉపయోగించడం వంటివి చేశాడు. అందులో భాగంగానే పంజాబ్ నేషనల్ బ్యాంక్ స్థాపనను రాయ్ ప్రారంభించారు.

1897లో, క్రిస్టియన్ మిషన్‌ల అదుపులో ఉండకుండా భారతీయ విద్యార్థుల కోసం హిందూ అనాథ రిలీఫ్ మూవ్‌మెంట్‌ను రాయ్ స్థాపించాడు. రాయ్ గొప్ప రచయిత, నాయకుడు, రాజకీయ నాయకుడు, కార్యకర్తగా వెలుగొందాడు. రాయ్ సైమన్ కమిషన్ రాకను నిరసిస్తూ పోలీసు లాఠీచార్జి సమయంలో పొందిన గాయాల నుండి కోలుకోకపోవడంతో గుండెపోటుతో మరణించాడు. నేడు రాయ్ 159వ జయంతి సందర్భంగా ఆయన సేవలను స్మరించుకుందాం..

లాలా లజపతి రాయ్ 1865 జనవరి 28న పంజాబ్‌లోని ధుడికేలో జైన కుటుంబంలో జన్మించారు. అతని తండ్రి మున్షీ రాధా క్రిషన్ అగర్వాల్, తల్లి గులాబ్ దేవి అగర్వాల్. రాయ్ తండ్రి ఉర్దూ, పెర్షియన్ పాఠశాలలో ప్రభుత్వ పాఠశాల ఉపాధ్యాయుడు. అతను పంజాబ్‌లోని రేవారిలో ప్రాథమిక పాఠశాల విద్యను అభ్యసించాడు. రాయ్ యొక్క ఉదారవాద అభిప్రాయాలు, హిందూ విశ్వాసాలు వరుసగా అతని తల్లిదండ్రులతో రూపొందించబడ్డాయి. అతని రాజకీయాలు, పాత్రికేయ రచనల ద్వారా భారతీయ విధానాన్ని, మతాన్ని సంస్కరించడానికి ఉపయోగించాడు.

1880లో లాలా లజపతి రాయ్ లాహోర్‌లోని ప్రభుత్వ కళాశాలలో న్యాయశాస్త్రంలో మేజర్‌గా చేరారు. అక్కడ అతను స్వామి దయానంద్ సరస్వతి ప్రారంభించిన హిందూ సంస్కరణవాద ఉద్యమం ద్వారా ప్రభావితమయ్యాడు. రాయ్ ఆర్య సమాజ్ లాహోర్ (1877లో స్థాపించబడింది) సభ్యుడు. లాహోర్ ఆధారిత వ్యవస్థాపక-సంపాదకుడు అయ్యాడు.

1886లో లాలా లజపతి రాయ్ హిసార్‌లో న్యాయవాద వృత్తికి వెళ్లాడు. అక్కడ బాబు చురామణితో కలిసి హిసార్ బార్ కౌన్సిల్ వ్యవస్థాపక సభ్యుడు అయ్యాడు. అదే సంవత్సరంలో, రాయ్ బాబు చురామణి, ముగ్గురు తాయల్ సోదరులు (చందులాల్ తాయల్, హరి లాల్ తాయల్, బాల్మోకంద్ తాయల్), ఆర్య సమాజ్ పండిట్ మురారి లాల్, సేథ్ ఛజు రామ్ జాట్, దేవ్‌లతో కలిసి భారత జాతీయ కాంగ్రెస్ హిసార్ జిల్లా శాఖను స్థాపించారు. రాయ్ జర్నలిజం అభ్యసించాడు. వార్తాపత్రికలకు రెగ్యులర్ కంట్రిబ్యూటర్ గా పని చేశారు.

1947లో దేశ విభజన తర్వాత ఇస్లామియా కాలేజ్ (లాహోర్)గా మార్చబడిన లాహోర్‌లోని జాతీయవాద దయానంద ఆంగ్లో-వేద పాఠశాలను స్థాపించడానికి లాలా లజపతిరాయ్ మహాత్మా హంసరాజ్‌కి సహాయం చేశాడు. వెంటనే, అతను బెంగాల్‌కు చెందిన బిపిన్ చంద్ర పాల్, అరబిందో ఘోష్ , బాల్ గంగాధర్‌లతో ర్యాంక్‌లో చేరాడు. ‘పూర్ణ స్వరాజ్యం’ కోసం పిలుపునిచ్చేందుకు మహారాష్ట్ర నుంచి తిలక్ తో కలిసి 1917లో, రాయ్ మొదటి ప్రపంచ యుద్ధం సమయంలో యునైటెడ్ స్టేట్స్‌కు వెళ్లి న్యూయార్క్‌లో ఇండియన్ హోమ్ రూల్ లీగ్ ఆఫ్ అమెరికాను స్థాపించారు. అక్కడే 1917 నుండి 1920 వరకు యునైటెడ్ స్టేట్స్‌లో ఉన్నాడు.

లాలా లజపతిరాయ్ 1920లో భారతదేశానికి తిరిగి వచ్చాడు. మరుసటి సంవత్సరంలో సహాయ నిరాకరణ ఉద్యమాన్ని ప్రారంభించిన ఇండియన్ కాంగ్రెస్ పార్టీ ప్రత్యేక సమావేశానికి నాయకత్వం వహించాడు. అతను 1921 నుండి 1923 వరకు జైలు శిక్ష అనుభవించాడు. విడుదలైన తర్వాత శాసనసభకు ఎన్నికయ్యాడు. 1928లో, భారతదేశంలోని రాజకీయ పరిస్థితులను నివేదించడానికి సైమన్ కమీషన్ భారతదేశంలో ఏర్పాటైంది. కమిషన్ దాని సభ్యత్వంలో ఒక్క భారతీయుడిని కూడా చేర్చనందున దేశవ్యాప్తంగా నిరసన, అశాంతికి గురైంది. అదే సంవత్సరంలో, రాయ్ బ్రిటీష్ సైమన్ కమిషన్‌ను బహిష్కరించాలని శాసన సభ తీర్మానాన్ని ప్రవేశపెట్టారు .

సైమన్ కమీషన్ కు వ్యతిరేకంగా అహింసా మార్చ్‌కు రాయ్ నాయకత్వం వహించారు. నిరసనకారులు “సైమన్ గో బ్యాక్” అంటూ నినాదాలు చేస్తూ నల్లజెండాలు పట్టుకున్నారు. ఈ క్రమంలోనే ఆందోళనకారులపై పోలీసులు లాఠీచార్జి చేశారు. రాయ్ వ్యక్తిగతంగా దాడి చేయబడ్డాడు. తీవ్రంగా గాయపడ్డాడు. ఆ తర్వాత అతను తన ప్రసిద్ధ పదాలతో ప్రేక్షకులను ఉద్దేశించి ఇలా అన్నాడు, “ఈ రోజు నాపై కొట్టిన దెబ్బలు భారతదేశంలోని బ్రిటిష్ పాలన యొక్క శవపేటికకు చివరి గోర్లు అని నేను ప్రకటిస్తున్నాను”.

లాలా లజపతిరాయ్ జాతీయవాదం, ఐక్యత మరియు బలం యొక్క వారసత్వాన్ని మిగిల్చారు. అతను భారతదేశ స్వాతంత్రంపై దృఢంగా విశ్వసించేవారు. తన జీవితమంతా దాని కోసం అంకితం చేశాడు. స్వాతంత్ర ఉద్యమ చరిత్రలో రాయ్ ది సువర్ణ అధ్యాయం. ఆయన ఈ తరం యువ విప్లవకారులకు స్పూర్తిదాయకం. అన్యాయాన్ని ఎదిరించడంలో రాయ్ ధైర్యం, త్యాగాలు రాబోయే తరాలకు స్పూర్తినిస్తాయి. రాయ్ చూపించిన మార్గాన్ని అనుసరిస్తూ దేశం పట్ల అంకితభావంతో మెలగాల్సిన బాధ్యత మనందరిపై ఉంది.